Quatertemperdagen in september

Woensdag, vrijdag en zaterdag van deze week zijn Quatertemperdagen. Deze naam is afkomstig van de Latijnse term 'quator tempora' (vier seizoenen).

Vier keer per jaar (in elk van de vier seizoenen) staan Quatertemperdagen op de kalender op woensdag, vrijdag en zaterdag in één bepaalde week. Elke dag kent een eigen liturgie, die zelfs voorrang heeft op bepaalde heiligen.

In september vallen de Quatertemperdagen rond de aanvang van de herfst, in december worden zij gevierd tijdens de derde week van de Advent (winter), in de lente vallen deze dagen in de week na de eerste zondag van de Vasten. En in de (vroege) zomer vallen de Quatertemperdagen tijdens het Pinksteroctaaf.

Quatertemperdagen komen voor op de liturgische kalender behorende bij het Missaal van 1962 (Tridentijns Missaal) en hebben hun wortels in vroeg-christelijke tijden. (In 2005 hebben de bisschoppen van Nederland deze dagen opnieuw vastgesteld voor de gehele Kerkprovincie.) In de eerste eeuwen van het christendom was het gebruikelijk om wekelijks te vasten op woensdag en vrijdag. Op woensdag, omdat Christus op die dag is verraden; op vrijdag, omdat Hij op die dag is gekruisigd. In Rome kwam daar de zaterdag bij, de dag waarop Christus in het graf verbleef.

In de derde eeuw raakten de wekelijkse vastendagen wat op de achtergrond, maar werd er juist gevast bij de wisseling van de seizoenen.

Zo ontstonden de Quatertemperdagen. Het zijn dagen van gebed, boete, inkeer, vasten en onthouding. De woensdag en zaterdag zijn halve onthoudingsdagen, dat wil zeggen dat het gebruik van vlees uitsluitend is toegestaan tijdens de hoofdmaaltijd. De vrijdag is een volledige onthoudingsdag, zoals alle vrijdagen in het jaar, met uitzondering van kerkelijke feestdagen.

Regelmatig vasten is een oude christelijke traditie. Het gaat erom onze geest te onthechten aan het aardse en te richten op de Heer, onze God. Vasten wapent ons bovendien tegen allerlei grote en kleine bekoringen waaraan we dagelijks zijn blootgesteld.

Oproep aan alle katholieken tot vasten en gebed door kardinaal Burke en bisschop Schneider

Kardinaal Burke (links) en bisschop Schneider (rechts) tijdens de Mars voor het Leven in 2017 in Rome.

Kardinaal Raymond Burke en bisschop Athanasius Scheider roepen alle katholieken op tot vasten en gebed om te strijden tegen "ernstige theologische dwalingen en ketterijen" die zij hebben aangetroffen in het controversiële werkdocument voor de aanstaande Amazonesynode.

De kardinaal en de bisschop waarschuwen in het bijzonder tegen zes ketterijen in het 'Instrumentum Laboris' (werkdocument), aan de hand waarvan de discussie door de bisschoppensynode zal plaatsvinden in Rome van 6 tot en met 27 oktober a.s. Zij vragen gezamenlijk om een veertigdaagse 'kruistocht' van gebed en vasten van 17 september tot en met 26 oktober, de voorlaatste dag van de synode. "De theologische dwalingen en ketterijen, die impliciet en expliciet staan in het Instrumentum Laboris van de buitengewone bisschoppensynode voor het Amazonegebied, zijn een alarmerende onthulling van de verwarring, dwalingen en verdeeldheid, waarmee de Kerk in onze dagen bestookt wordt", schrijven de twee prelaten in hun verklaring. "Het is onze plicht om de gelovigen bewust te maken van een aantal ernstige dwalingen in het werkdocument", zeggen zij. "Het werkdocument is lang en wordt gekenmerkt door een onduidelijk taalgebruik, in het bijzonder waar het de geloofsschat (depositum fidei) betreft."

Ook andere prelaten, zoals de kardinalen Walter Brandmüller, Gerhard Müller en George Pell hebben eerder al ernstige kritiek geleverd op het werkdocument voor de synode, dat in juni is verschenen. De kritiek gaat onder meer over de discussie over het toelaten van gehuwde priesters, het impliciete pantheïsme in het werkdocument dat haaks staat op het katholieke geloof, de verklaring dat het heidense bijgeloof van de Amazonevolkeren een uitdrukking zou zijn van de goddelijke openbaring, dat de Kerk zich moet verrijken met symbolen en riten van de oorspronkelijke Amazonebevolking, en de vermenging van kerkelijke met heidense rituelen.

Kardinaal Burke is patroon van de Soevereine Orde van Malta; bisschop Schneider is hulpbisschop van Astana, Kazachstan. Beiden zijn onder katholieken bekend vanwege hun standvastige verdediging van het geloof, ondanks de voortdurende kritiek die zij te verduren krijgen. Zij wijzen op de ernst van de situatie en vragen alle katholieken - geestelijken en leken - om tijdens deze kruistocht dagelijks minstens één tientje van de heilige Rozenkrans te bidden en eenmaal per week te vasten. Het gebed en vasten moet worden opgedragen voor de intentie dat de theologische dwalingen en ketterijen in het werkdocument tijdens de bisschoppensynode niet worden goedgekeurd. De kardinaal en de bisschop vragen nadrukkelijk ook om gebed voor paus Franciscus, "dat hij in de uitoefening van het Petrusambt zijn broeders in het geloof mag bevestigen door een ondubbelzinnige afwijzing van de dwalingen in het werkdocument". Daarnaast vragen zij om gebed "dat paus Franciscus geen toestemming geeft voor de afschaffing van het priestercelibaat in de Latijnse Kerk door de introductie tot het heilig priesterschap van de wijding van gehuwde mannen, de zogenaamde 'viri probati'".

Fotoverslag viering 100 jaar Sint-Agnesparochie: Presentatie jubileumboek en receptie

Auteur Robert Lemm (rechts) presenteert het jubileumboek aan de Pastoor.

Tijdens de receptie in het Haarlemmermeerstation was jong en oud aanwezig voor een geanimeerd gesprek,
een hapje en een drankje.

Zie ook: Fotoverslag viering 100 jaar Sint-Agnesparochie: Hoogmis en processie
Zie ook: Videoverslag viering 100 jaar Sint-Agnesparochie: Prcoessie met de dubbelreliek

Videoverslag viering 100 jaar Sint-Agnesparochie: Processie met de dubbelreliek

Zie ook: Fotoverslag 100 jaar Sint-Agnesparochie: Hoogmis en processie
Zie ook: Fotoverslag viering 100 jaar Sint-Agnesparochie: Presentatie jubileumboek en receptie

16 september: H.H. Cornelius (paus) en Cyprianus (bisschop), martelaren

Cornelius werd aan het begin van de derde eeuw geboren. In 251 werd hij, nadat de pauselijke zetel 15 maanden vacant was geweest, tot bisschop van de Kerk van Rome gewijd. Dit bleef hij tot 253. In dit korte tijdsbestek heeft hij vooral te kampen gehad met de leer van Novatianus, een dwaalleraar die zich opwierp als tegenpaus. Het eigenlijke conflict ging over het weer opnemen van de mensen die tijdens de vervolging van het geloof waren afgevallen. De Novitianen ontkenden de macht van de Kerk om zware zonden te vergeven. Deze dwaling hield twee eeuwen stand. Volgens de H. Cornelius konden deze 'gevallenen' (lapsis) - zij hadden tijdens de vervolging onder keizer Decius aan afgoden offers gebracht - weer door handoplegging en boete in de Kerk worden opgenomen. Cyprianus heeft Cornelius geholpen het gezag te handhaven. Paus Cornelius werd door keizer Gallus verbannen naar het huidige Civitavecchia. Hier werd hij op 14 september 253 door onthoofding om het leven gebracht. De heilige Cornelius ligt begraven in de catacomben van Callistus.

Cyprianus was een vriend van paus Cornelius. Hij werd rond het jaar 210 in Carthago geboren. Hij stamde uit een heidense familie. Na zijn bekering in 248 werd hij tot priester gewijd en daarna (in 249) tot bisschop van Carthago. Hij heeft paus Cornelius gesteund in de strijd tegen de Novitianen. Hij heeft zich tijdens paus Stephanus hard opgesteld tegen ketterdopen. Tijdens de christenvervolging ten tijde van keizer Valerianus werd Cyprianus verbannen. Op 14 september 258 werd hij in Carthago onthoofd.

Cornelius is patroon van boeren en tegen krampen, oorkwalen, zenuwziekten en epilepsie. Bovendien is hij een van de vier heilige maarschalken, dat wil zeggen bijzondere voorsprekers bij God, samen met Antonius, Quirinus en Hubertus.

Cyprianus wordt aangeroepen als beschermer tegen de pest.

Fotoverslag viering 100 jaar Sint-Agnesparochie - Hoogmis en processie

Het priesterkoor is getooid met witte lelies.

Het inlegvel voor het missaal met de wisselende gebeden en gezangen voor deze feestdag.

Onder de klanken van het 'Lang zal ze leven, in de gloria' schrijden de celebrant en zijn assistenten
door de kerk naar voren.

De intredeprocessie bereikt het priesterkoor.

In de plechtige Hoogmis wordt de celebrant geassisteerd door diaken en subdiaken.

Lezing uit het heilig Evangelie volgens Johannes.

De preek over het heilig Kruis en over degenen die ons
in de afgelopen honderd jaar zijn voorgegaan in het geloof.

Hoc est enim Corpus meum.

Na de uitreiking van de heilige communie wachten celebrant en subdiaken
in eerbiedige aanbidding neergeknield bij het Allerheiligste
totdat de diaken terugkomt van de communiebank.

De dubbelreliek staat op de draagbaar.

De processie gaat rond door het kerkgebouw.

Zie ook: Videoverslag viering 100 jaar Sint-Agnesparochie: Prcoessie met de dubbelreliek
Zie ook: Fotoverslag viering 100 jaar Sint-Agnesparochie: Presentatie jubileumboek en receptie

Viering 100 jaar Sint-Agnesparochie - Viering feest van Kruisverheffing

Gedachtenis: Veertiende zondag na Pinksteren - Gedachtenis: Zeven Smarten van de heilige maagd Maria

Gelooft in het licht, zolang gij het licht hebt, om aldus kinderen van het licht te zijn.

Epistel
Filipp. 2, 5-11
Broeders, laat in u dezelfde gezindheid leven, die er was in Christus Jezus, Daar Hij goddelijk was van wezen, was het voor Hem niet onrechtmatig aan God gelijk te willen zijn; maar toch heeft Hij Zichzelf vernietigd, door het wezen aan te nemen van een slaaf, door gelijk te worden aan de mensen, en uiterlijk te zijn al een mens. Hij heeft Zichzelf vernederd door gehoorzaam te worden tot de dood, ja zelfs tot de dood aan het kruis. Maar daarom ook heeft God Hem hoog verheven en Hem de naam gegeven, die iedere naam te boven gaat, opdat in de naam van Jezus iedere knie zich buige, in de hemel, op de aarde of onder de aarde, en iedere tong belijde, dat Jezus Christus, de Heer, in de glorie is van God de Vader.

Evangelie
Joh. 12, 31-36
In die tijd sprak Jezus tot de scharen der joden: Nu is het oordeel voor de wereld gekomen; nu zal de vorst dezer wereld buiten geworpen worden. En als Ik van de aarde omhoog geheven ben, zal Ik alles tot Mij trekken. (Dit nu zei Hij, om aan te geven, welke dood Hij zou sterven.) Het volk gaf Hem ten antwoord: Wij hebben uit de Wet vernomen dat de Christus blijft in eeuwigheid; hoe kunt Gij dan zeggen: de Mensenzoon moet omhoog geheven worden? Wie is dan die Mensenzoon? Toen sprak Jezus tot hen: Nog een korte tijd hebt gij het licht bij u. Wandelt, zolang gij het licht nog hebt, opdat de duisternis u niet overvalt; want wie in de duisternis wandelt, weet niet, waar hij heengaat. Gelooft in het licht, zolang gij het licht hebt, om aldus kinderen van het licht te zijn.

Dubbelreliek van het heilig Kruis en de Doornenkroon van Christus

In de rechterzijwand van de Agneskerk, vlak naast de doopkapel, bevindt zich een nis waarin een reliekschrijn met een dubbelrelikwie is geplaatst. De reliekhouder bevat een heilige Doorn van de doornenkroon van Christus en een splinter van het heilig Kruis.

In 1660 is deze schrijn met relikwieën door Frans Testa gered uit de brandende Sint-Franciscuskerk in Constantinopel. Sinds die tijd was het reliek in het bezit van de familie Testa. In de 19e eeuw kwam de schrijn terecht in Montpellier (Zuid-Frankrijk), maar in 1911 werd deze weer overgebracht naar Istanbul.
In 1935 is de reliekschrijn overgebracht naar Amsterdam, de toenmalige woonplaats van de familie Testa. Sinds die tijd staat deze schrijn met dubbelrelikwie in onze kerk. Deze zondag, waarop we feestelijk het honderdjarig bestaan van de Sint-Agnesparochie vieren, zullen we deze in processie ronddragen en kan iedereen persoonlijk de relikwie vereren.

14 september: Verheffing van het heilig Kruis, feest

In die tijd zei Jezus tot Nikodemus: "Nooit is er iemand naar de hemel opgeklommen; tenzij Hij Die uit de hemel is neergedaald, de Zoon des Mensen. En deze Mensenzoon moet omhoog worden geheven zoals Mozes eens de slang omhoog hief in de woestijn, opdat eenieder die gelooft in Hem eeuwig leven zal hebben. Zozeer immers heeft God de wereld lief gehad dat Hij Zijn eniggeboren Zoon heeft gegeven, opdat alwie in Hem gelooft niet verloren zal gaan maar eeuwig leven zal hebben. God heeft Zijn Zoon niet naar de wereld gezonden om de wereld te oordelen, maar opdat de wereld door Hem zou worden gered." (Joh. 3, 13-17)

Het feest van Kruisverheffing gaat terug op de inwijding van de Heilig Grafkerk in Jeruzalem in het jaar 335. Tijdens deze inwijding werd het heilig Kruis getoond aan het gelovige volk. De kerk van het Heilig Graf werd gebouwd in opdracht van Sint Helena, de moeder van Constantijn de Grote, op de plaats waar zeer waarschijnlijk het lichaam van Christus tussen kruisdood en verrijzenis te rusten was gelegd, meer bepaald op de plaats van de gevonden grafkelder, achter Golgotha. Tijdens het jaarlijkse kerkwijdingsfeest werd het kruis, waaraan Jezus geleden had, aan het volk getoond.

Het Kruis werd door Helena gedeeld: een deel bleef in Jeruzalem en twee andere delen schonk zij aan Constantinopel en Rome. Vooral vanaf de kruistochten ontstond een onstuitbare verspreiding van kruisrelieken en zo werd het feest van de Kruisverheffing gevierd op de plaatsen waar de relieken terecht kwamen.

De Regel van Benedictus (41, 6-8) laat naar oude kerkgebruiken bij het feest van Kruisverheffing de kleine vasten beginnen, die uitloopt in de grote vasten. Bijgevolg is dit feest in de Benedictijnse traditie van bijzonder belang en hebben kloosterordes uit deze traditie, zoals de Cisterciënzers en de Trappisten, een rol gespeeld in de verspreiding van het feest in Europa. Het tonen van het Kruis als teken van verlossing door Christus verspreidde zich zo over de gehele Kerk.

Katholieken en orthodoxen vereren het Kruis van Golgotha, omdat daarop de Verlossing tot stand werd gebracht. De verheffing van het Kruis is het tonen van Jezus als Heiland. Door Zijn sterven werd de dood vernietigd.

12 september: Heilige naam van Maria

Voor de naam van Maria is geleidelijk een bijzondere verering ontstaan. In sommige apocriefe verhalen wordt vermeld dat een engel van Godswege aan haar ouders opdracht gaf het kind Maria te noemen. Paus Benedictus XIV verhaalt in zijn boek over de feesten des Heren en de Mariafeesten dat in Polen het gebruik bestond om geen enkel meisje Maria te noemen uit eerbied voor de naam van Maria en dat er van het noemen van Maria’s naam, bijvoorbeeld bij een exorcisme, volgens verschillende theologen een bijzondere kracht en bescherming uitgaat.

In 1683 werd het feest van de heilige Naam van Maria op de universele kalender ingevoerd, nadat het reeds in 1513 op de diocesane kalender van het bisdom Cuenca in Spanje was geplaatst, door paus Pius V daarvan was verwijderd en door paus Sixtus V weer was toegestaan. Op 12 september 1683, de zondag onder het octaaf van Maria Geboorte, werden de Turken bij Wenen verslagen en gedwongen de belegering van die stad op te geven. Paus Innocentius XI stelde dit feest daarna in uit dankbaarheid voor deze overwinning. Het bleef tot 1911 op de zondag onder het octaaf gevierd, totdat paus Pius X het verplaatste naar de 12e september, om in de viering van de zondagen de continuïteit niet te verbreken.