21 januari: Heilige Agnes, maagd en martelares, patrones van ons kerkgebouw, hoogfeest

Het mozaïek met een afbeelding van de heilige Agnes boven het voorportaal van ons kerkgebouw.

De oudste bronnen over Agnes vertellen dat zij in problemen was geraakt doordat ze geweigerd had met de zoon van de Romeinse stadsprefect te huwen. Ze wilde haar maagdelijkheid niet prijsgeven omdat ze zichzelf als bruid aan Christus had toegewijd. De stadsprefect leverde haar daarom over aan antichristelijke rechters.

Onder bedreiging van gruwelijke lijfstraffen werd ze gedwongen haar geloof af te zweren. Agnes hield stand en werd veroordeeld tot verkrachting en een bestaan als seksslavin. In het bordeel werd ze opgezocht door de zoon van de stadsprefect. Toen hij haar wilde aanraken, werd hij door een bovennatuurlijke kracht teruggeworpen waardoor hij dood neerviel. Daarop liet de prefect haar als heks veroordelen. Ze werd in het stadion van Domitianus in een groot vuur geworpen. Omdat de vlammen haar lichaam intact lieten, werd Agnes uiteindelijk onthoofd.

Agnes werd na haar dood geroemd door tal van kerkvaders en dichters. Zo maakte paus Damasus I (366-384) haar grafschrift. Zij werd bijgezet in de Cappella di Sabina in Rome. Ook Sint Ambrosius van Milaan (339-379) schreef over haar. Habetis igitur in una hostia duplex martyrium, pudoris et religionis: et virgo permansit et martyrium obtinuit (‘Aanschouwt daarom in dit slachtoffer een dubbel martelaarschap: van bescheidenheid en van godsvrucht. Zij bleef maagd en verkreeg de kroon van het martelaarschap’), schreef Ambrosius in zijn homilie De virginibus. De bekende dichter Prudentius (348-405) roemde haar moed en haar trouw aan Christus in hymne 14 in zijn Peristephanon.

Op de locatie waar Agnes de marteldood stierf, staat nu de naar haar vernoemde Sant’Agnese in Agone. Deze barokkerk staat aan de Piazza Navona, waar in heidense tijden het stadion van Domitianus stond.

Jaarlijks worden op 21 januari in de grafkerk van de martelares twee lammeren gezegend. De reden hiervoor schuilt in de betekenis van haar naam. Agnus is Latijn voor ‘lam’ en agnos is Grieks voor 'rein'. De zuivere lamswol wordt gebruikt voor het pallium (kerkelijk rangonderscheidingsteken in de vorm van een schouderstool) van de aartsbisschoppen.

Agnes behoort met Felicitas, Perpetua, Agatha, Lucia, Cecilia en Anastasia tot de maagd-martelaressen die worden genoemd in de Canon (Eucharistisch gebed) van de Romeinse Ritus.

Viering van het hoogfeest van de heilige Agnes, maagd en martelares, patrones van ons kerkgebouw

U bemint het recht en u haat het onrecht; daarom heeft God, uw God,
u gezalfd met vreugdeolie, als geen van uw gelijken. (Ps. 44, 8)

Heilige Agnes, bid voor ons.

Epistel
Wijsh. 51, 1-8, en 12
Ik wil U loven, Heer, koning, en U prijzen als mijn God en redder. Ik wil Uw naam loven, omdat U mijn beschermer en helper bent geweest en mij hebt gered van de dood, van de strikken, door lastertongen gelegd, van de lippen die leugentaal uitslaan. Tegenover degenen die mij aanvielen bent U mijn helper geworden en zo groot als Uw medelijden en Uw naam zijn, hebt U mij verlost uit de strikken van degenen die op buit loerden, uit de hand van degenen die mij naar het leven stonden, uit de vele noden die mij overkwamen, uit het verstikkende vuur waarmee de brandstapel mij omgaf; midden uit de vlammen, die ik niet had aangestoken, uit de diepe schoot van de onderwereld, verlost van de vurige tong en het lasterlijke gepraat, van de scherpe pijlen van de onrechtvaardige tong. Ik was vlak bij de dood gekomen: ik stond aan de rand van het dodenrijk, zo diep. Aan alle kanten omsingelden ze mij en er was niemand die mij hielp. Ik keek uit naar steun van mensen, maar die was er niet. Toen dacht ik, Heer, aan Uw barmhartigheid, en aan Uw weldaden, van oudsher bewezen: U helpt degenen die op U hopen en redt hen uit de hand van hun vijanden want U hebt mij van de ondergang gered en mij op de dag van het ongeluk geholpen Daarom zal ik U loven en prijzen en de naam van de Heer zegenen.

Evangelie
Mt. 25, 1–13
In die tijd hield Jezus Zijn leerlingen de volgende gelijkenis voor: Het zal met het koninkrijk der hemelen gaan als met tien meisjes, die met hun lampen op weg gingen, de bruidegom tegemoet. Vijf van hen waren dom en vijf verstandig. Want de domme namen wel hun lampen met zich mee, maar geen olie. Maar de verstandige namen ook olie mee in kruiken, niet alleen lampen. Omdat de bruidegom op zich liet wachten, dommelden ze allemaal in. Midden in de nacht klonk er geroep: “Daar is de bruidegom! Ga hem tegemoet!” Toen stonden alle meisjes op en maakten hun lampen in orde. De domme zeiden tegen de verstandige: “Geef ons van jullie olie, want onze lampen gaan uit.” Maar de verstandige gaven ten antwoord: “Nee, er mocht eens niet genoeg zijn voor ons en voor jullie; ga liever naar de verkopers en koop voor jezelf.” Toen ze weg waren om te kopen, kwam de bruidegom, en de meisjes die klaar stonden, gingen met hem mee naar binnen voor de bruiloft, en de deur ging dicht. Later kwamen ook de andere meisjes en riepen: “Heer, heer, doe open voor ons.” Maar hij antwoordde: “Ik verzeker jullie, ik ken jullie niet.” Weest dus waakzaam, want ge kent dag noch uur.

Overweging
Het leven en sterven van de heilige Agnes vormen een getuigenis van de overweldigende genade die het geloof als omvormende kracht aan een mens verleent; een getuigenis van liefde voor en overgave aan Jezus Christus. Als twaalfjarig beeldschoon meisje kiest zij voor het lijden dat haar tot het martelaarschap zal brengen. Het alternatief was om een heidense jongeling met een stralende toekomst te trouwen en dus ook zelf van de aardse goederen te kunnen genieten. Maar de heilige Agnes was vervuld van een andere liefde. Haar hoop was niet gevestigd op dit kortstondige en wisselvallige leven op aarde en het schijnschoon dat onze geest zo eenvoudig kan verblinden. De liefde van Sint Agnes was een zuivere overgave aan de hemelse Bruidegom in een verheven geestelijke liefde.

Zij is een voorbeeld van hoe wij als christenen zouden moeten leven. Niet dat ieder van ons fysiek zijn of haar leven hoeft te geven, maar haar bereidheid daartoe toen het van haar werd gevraagd, mag voor ons een voorbeeld zijn om na te volgen. Deze bereidheid bestaat er uit dat Christus voor ons de alles-overtreffende werkelijkheid en het doel van ons bestaan is. Daaruit vloeit de onthechting aan aardse zaken voort, zelfs de onthechting aan het eigen ik. De martelaren hebben hun leven gegeven op die momenten waarop de wereld hun wilde verhinderen om met Christus verenigd te blijven door onmogelijke eisen aan hen te stellen. Zij werden ter dood gebracht omdat zij niet wilden zondigen en wél met Christus verenigd wilden blijven. Dit is de kracht van het geloof dat wij belijden. Dit is de werkelijkheid van Hem Die wij als verlosser hopen te mogen ontmoeten.

Vragen wij ons in alle ernst af: Zijn wij vervuld van deze werkelijkheid van het geloof? Waarschijnlijk niet in die mate waarin Sint Agnes het was. Voor ons staan echter de bronnen van de genade nog open door de sacramenten en vooral de heilige Mis. Laten wij die gebruiken en ons leven heiligen, in navolging van onze patrones en uit zuivere liefde tot Christus.

Kerkbalans 2019

Klik op onderstaande afbeelding voor een vergrote weergave.

18 januari: Heilige Prisca, maagd en martelares

De heilige Petrus, met de sleutels in zijn hand, doopt de heilige Prisca van Rome.
Prisca knielt voor een doopvont met gevouwen handen. Petrus giet water over
haar hoofd. Een tweede vrouw knielt achter Prisca en wacht haar beurt af.
(Gravure door Cornelis Galle - Rijksmuseum, Amsterdam)

Nieuwjaarsreceptie op zondag 20 januari 2019

Op zondag 20 januari vieren we het feest van de heilige Agnes, onze kerkpatrones. Na de Hoogmis wordt de traditionele Nieuwjaarsreceptie gehouden met de inmiddels bekende veiling van (religieuze) artikelen. Tussen 12.30 en 15.00 uur bent u van harte welkom in de grote zaal van de pastorie.

Als iedereen een kleine koude schotel meebrengt, dan genieten we samen van een uitgebreid buffet. Voor een drankje wordt gezorgd. Er is geen gelegenheid om gerechten te verwarmen.

Indien u bij de veiling wilt meebieden op enkele interessante artikelen, dan wordt u verzocht om ter plaatse – zo mogelijk – contant te betalen.

Feest van de heilige Familie

Epistel
Kol. 3, 12-17
Broeders, wilt u als heilige en veelgeliefde uitverkorenen Gods toerusten met een medelijdend hart, met goedheid en bescheidenheid, met zachtmoedigheid en geduld. Verdraagt elkander, en vergeeft elkander, als gij soms over iemand te klagen hebt. Zoals de Heer u vergeven heeft, zo moet ook gij vergeven. Maar draagt over dat alles heen de liefde; want deze is de band der volmaaktheid. Laat de vrede van Christus heersen in uw harten; want daartoe zijt gij ook geroepen, als leden van één lichaam. Weest daarenboven dankbaar. Moge het woord van Christus onder u wonenen in volle rijkdom, zodat gij in alle wijsheid elkander onderricht en vermaant. En zingt dankbaar God van harte lof in psalmen en gezangen en geestelijke liederen. Alles wat gij doet met woord of werk, doet alles in de Naam van de Heer Jezus Christus, om aan God, de Vader, dank te brengen door Jezus Christus, onze Heer.

Evangelie
Lc. 2, 42-52
Toen Jezus twaalf jaar oud geworden was, gingen zij op reis naar Jeruzalem, zoals met het Hoogfeest gewoonte was. Maar toen zij na afloop van die dagen terugkeerden, bleef het Kind Jezus te Jeruzalem achter, zonder dat Zijn ouders het wisten. In de veronderstelling, dat Hij Zich bij het gezelschap bevond, reisden zij één dag door; dan vroegen zij naar Hem bij familie en bekenden. Maar toen zij Hem niet vonden, keerden zij naar Jeruzalem terug en zochten Hem. Eerst na drie dagen vonden zij Hem in de tempel, waar Hij midden tussen de leraren gezeten, naar hen luisterde en hun vragen stelde. Allen nu, die Hem hoorden, waren verbaasd over Zijn wijsheid en over Zijn antwoorden. Toen zij dit zagen, stonden zij verwonderd. En Zijn Moeder sprak tot Hem: Mijn Kind, waarom hebt Gij ons dit aangedaan? Zie, Uw vader en ik zochten U met smart. Hij echter gaf hun ten antwoord: Waarom zocht gij Mij? Wist gij dan niet, dat Ik moet zijn bij de aangelegenheden van Mijn Vader? Maar zij begrepen niet, wat Hij tot hen zei. Dan reisde Hij met hen af en kwam te Nazareth. En Hij was hun onderdanig. Zijn Moeder nu bewaarde dit alles zorgvuldig in haar hart. En Jezus nam toe in wijsheid en jaren en in welgevallen bij God en bij de mensen.

Overweging
De Kerk viert vandaag geen bepaald mysterie uit het leven van de Zaligmaker, maar wij herdenken – nog in het licht van Kerstmis – de kinderjaren van de mensgeworden Verlosser, die Hij in het verborgene doorbracht met de heiligen Maria en Jozef in het heilig Huisgezin te Nazareth.

Als het Evangelie spreekt over het leven van Jezus in het gezelschap van Maria en Jozef te Nazareth, dan vermeldt het slechts dit: “Hij was hun onderdanig, en Zijn Moeder bewaarde al die dingen in haar hart, en Jezus nam toe in wijsheid, in jaren en in welgevallen bij God en de mensen”. Dat is alles wat over de eerste dertig jaren van Jezus’ leven wordt gezegd. Ondanks hun beknoptheid schilderen deze woorden een helder beeld van orde en vrede, van gezag, onderdanigheid, afhankelijkheid en onderlinge eerbied. In het heilige Huisgezin van Nazareth kunnen wij het voorbeeld van het christelijk gezin in al zijn volmaaktheid aanschouwen.

De bedoeling van de Kerk, die ons dit feest nog steeds in Kerstsfeer laat vieren en ons het ideaal van de heilige Familie voor ogen stelt, lijdt geen twijfel. Het is een model waarvan wij moeten leren en dat ons moet inspireren. Het is een ideaal waarnaar elke familie moet streven.

In onze dagen wordt het steeds moeilijker om daarover nog te kunnen spreken. Een gezin dat bestaat uit een man en een vrouw, die door het sacrament van het huwelijk aan elkaar zijn verbonden, en waaruit kinderen zijn geboren, wordt niet meer als enige mogelijkheid beschouwd. De huidige maatschappij probeert ons ook alternatieve vormen van samenleving voor te houden, soms zeer bizarre vormen, maar altijd in tegenspraak met Gods scheppingsorde. Wie het daarmee niet eens is, wordt afgedaan als intolerant en ouderwets. Kritiek op moderne samenlevingvormen is niet gewenst, want die lijkt een veroordeling te zijn. En niemand heeft het recht om te veroordelen, zelfs de Kerk niet. Zo staat de maatschappij bijna alles toe en de meest heilige wetten van huwelijk en gezinsleven worden veronachtzaamd en belachelijk gemaakt, zelfs door en onder christenen. De meeste mensen willen niets weten van de christelijke normen rond huwelijk en gezin. Zij luisteren niet naar Christus en Zijn geboden, maar veel meer naar de wereld en richten hun leven naar de norm van een grenzeloze vrijheid. Een dergelijk onchristelijk leven is zo algemeen geworden dat bijna iedereen eraan gewend is en het goedkeurt. Zo wordt onze maatschappij steeds zieker, en zij beschikt zelf niet over krachten en mogelijkheden tot genezing. Alleen een terugkeer naar de wetten van de schepping kan haar op het juiste spoor brengen.

God Zelf wilde in een gezin geboren worden. Dat was niet alleen de bevestiging van de scheppingsorde, maar ook een aansporing voor alle gezinnen van alle tijden. Hij heeft het gezinsleven geheiligd. Uit de heilige Familie straalt een machtig licht dat ons leven verlicht en ons bemoedigt om verder te gaan. Daar kan iedereen kracht vinden om, te midden van alle moeilijkheden en persoonlijke zwakheden, zijn roeping te vervullen.

Bidden wij vandaag om goede, katholieke gezinnen: dat zij aan de heilige Familie gelijkvormig mogen zijn.

Quelle est cette odeur agréable?

Bijeenkomst Legioen Kleine Zielen op woensdag 9 januari 2019

De gebedsgroep Amsterdam van het Legioen Kleine Zielen van Jezus’ Barmhartig Hart komt elke tweede woensdag van de oneven maanden (januari, maart, mei, juli, september en november) bijeen in onze kerk en pastorie; de eerstvolgende bijeenkomst is op woensdag 9 januari. Het programma is als volgt:
10.30 uur: Rozenkransgebed
11.00 uur: Gelezen H. Mis
11.45 uur: Rozenkrans van de goddelijke Barmhartigheid en toewijdingsgebed
12.30 uur: Conferentie met koffie en thee in de pastorie (tot circa 14.00 uur).

Een ieder is van harte uitgenodigd om kennis te komen maken en te komen meebidden met de gebedsgroep. Niemand is te groot of te klein, wij zijn allemaal aan het oefenen. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van het legioen.

6 januari: Openbaring des Heren (Driekoningen), hoogfeest

Epistel
Jes. 60, 1-6
Sta op, Jeruzalem, in het volle licht! Want uw licht is gekomen, en de heerlijkheid van de Heer is over u opgegaan. Want zie, duisternis zal de aarde bedekken, en donker zal het zijn boven de volkeren. Maar over u zal de Heer Zijn luister spreiden, en Zijn glorie zal verschijnen in u. Dan zullen de volken komen naar uw licht en koningen naar de glans, die over u opgaat. Hef uw ogen op en zie in het rond; zij allen komen gezamenlijk tot u. Uw zonen komen van verre terug; uw dochters gaan aan hun zijde. Als gij dat ziet, zult gij er vol van zijn; uw hart zet zich uit van ontroering, als de volken van de zee tot u zich bekeren, als de heidense machten zullen komen tot u. Een stroom van kamelen zal u bedekken, dromedarissen van Madian en Efa. Allen van Saba zullen komen; zij brengen goud en wierook mee, en verkondigen de lof van de Heer.

Evangelie
Mt. 2, 1-12
Toen Jezus te Bethlehem in Juda geboren was, ten tijde van koning Herodes, zie, toen verschenen er te Jeruzalem Wijzen uit het Oosten; en zij vroegen: Waar is de nieuwgeboren koning van de joden? Want wij hebben in het Oosten zijn ster gezien, en wij zijn gekomen om hem te aanbidden. Toen koning Herodes dit hoorde, ontstelde hij en geheel Jeruzalem met hem. En hij riep alle geleerden van het volk bijeen en stelde hun de vraag, wáár de Christus zou geboren worden. En zij antwoordden hem: Te Bethlehem in Juda; want aldus staat er geschreven bij de profeet: "En gij, Bethlehem, land van Juda, gij zijt geenszins de geringste onder de hoofdsteden van Juda; want uit u zal opstaan een vorst, die Mijn volk Israël zal leiden." Toen liet Herodes de Wijzen heimelijk bij zich komen, en ondervroeg hen nauwkeurig over het tijdstip, waarop de ster hun verschenen was; dan zond hij hen naar Bethlehem met de woorden: Gaat en doet zorgvuldig onderzoek naar het Kind, en als gij Het gevonden hebt, komt het mij dan zeggen; dan kan ook ik Het gaan aanbidden. Na dit onderhoud met de koning vertrokken zij. En zie, de ster, die zij in het Oosten hadden gezien, ging voor hen uit, totdat ze kwam te staan boven de plaats, waar het Kind Zich bevond. Toen zij de ster weer zagen, waren zij ten zeerste verheugd. Zij gingen het huis binnen en vonden het Kind met Zijn moeder Maria; en zij wierpen zich neder en aanbaden Het. Dan haalden zij hun schatten te voorschijn, en boden Hem goud, wierook en mirre ten geschenke. Zij werden echter in de slaap gewaarschuwd, om niet weer naar Herodes te gaan; daarom keerden zij langs een andere weg naar hun land terug.

Overweging
Het feest van de Openbaring des Heren ontstond in de tweede of derde eeuw en is dus ouder dan Kerstmis, dat pas in de vierde eeuw werd ingevoerd. Het was van oorsprong een oosters feest dat de Griekse naam Epiphaneia (Επιφανεια) droeg, dat 'verschijning' of 'manifestatie' betekent. Epifanie herdacht oorspronkelijk alleen de doop van Jezus in de Jordaan. In de Evangeliën staat dat bij die gebeurtenis sprake was van een goddelijke openbaring: de Heilige Geest daalde als een duif op Jezus neer en God de Vader sprak tot Hem: 'Gij zijt Mijn Zoon, Mijn Veelgeliefde' (Marcus 1:11).

In sommige kerken uit de oudheid werden op Epifanie ook andere manifestaties van Christus’ godheid herdacht, zoals de Aanbidding der Wijzen en het wijnwonder op de Bruiloft van Kana. Ook de geboorte van Christus als de eerste verschijning van Gods incarnatie was erin vervat, maar daar werd minder aandacht aan besteed.

In de orthodoxe en katholieke kerken van de oosterse riten is de Doop des Heren het centrale thema van Epifanie gebleven. Daar wordt het gevierd als de eerste manifestatie van God als Drie-eenheid. Het feest wordt er ook wel Theofanie genoemd, van het Griekse theophaneia ('godsverschijning').

Driekoningen
De Kerken van het Westen namen Epifanie in de vierde eeuw van de oosterse zusterkerken over, maar dan wel in gewijzigde vorm. Het geboortefeest van Christus werd afzonderlijk gevierd op 25 december. De Kerk van Rome maakte van Epifanie vooral het feest van de Aanbidding der Wijzen. In de Middeleeuwen vertelde een legende dat die wijzen of magiërs de gedaante hadden van drie oosterse koningen: Caspar, Melchior en Balthasar.

De geschenken die zij meenamen voor de pasgeboren Koning zijn de aardse symbolen waarmee Christus wordt bekleed:
- Goud: voor de wijsheid van de nieuwe Koning.
- Wierook: voor het gebed en offer van de nieuwe Koning.
- Mirre: voor de zalving (duidend op Zijn bijzonder sterven).
Jezus omvat al deze eigenschappen en tijdens Zijn aardse leven komen deze drie geschenken duidelijk tot uitdrukking.

Het verdere leven van de drie koningen berust op legenden. Zij zouden door de apostel Thomas tot bisschop zijn gewijd. Hun sterfdag valt nagenoeg op dezelfde datum. Keizerin Helena zou de stoffelijke resten van de drie koningen aan de bisschop van Milaan geschonken hebben. In de Dom van Keulen staat de reliekschrijn van de drie koningen.

Zij zijn patronen van reizigers, pelgrims en bontwerkers en patronen tegen epilepsie en onweer.

Drie verschijningsmomenten
Dat de westerse versie van Epifanie vooral in het teken stond van de Aanbidding der Wijzen, neemt niet weg dat de teksten van de Latijnse liturgie ook altijd verwezen hebben naar de Doop des Heren en de Bruiloft van Kana. Hieronder volgt een korte bespreking van die momenten.

De Aanbidding der Wijzen
In de aanbidding van de wijzen uit het Oosten ziet de Kerk de vervulling van de profetie van Jesaja: ‘Sta op, word licht, Jeruzalem! De Heer zal Zijn licht doen stralen in Jeruzalem, zodat de heidenvolken er heen zullen optrekken’. Volgens het christelijk geloof is de goddelijke liefde inderdaad verschenen in Jeruzalem en wel in de persoon van Jezus. Het Evangelie van Mattheüs meldt dat enkele heidense magiërs uit het oosten op basis van een joodse profetie een ster achterna reizen die in Bethlehem bij Jeruzalem bleef stilstaan. Als zij bij de kribbe zijn gearriveerd, aanbidden zij het Kerstkind. Dit verhaal maakt duidelijk dat de God van Israël alle volkeren van de wereld tot zich geroepen heeft. Jezus is niet alleen de Verlosser van Israël, maar van de gehele mensheid, zo luidt de boodschap van Epifanie.

Doop van Jezus
In het verhaal van Jezus' doop door Johannes de Doper wordt de ware identiteit van de zoon van Jozef en Maria onthuld: Jezus is de Messias, de Gezalfde van God. 'Nadat Jezus gedoopt was, steeg Hij terstond uit het water. En zie, de hemel opende zich en Hij zag de Geest van God op Hem neerdalen in de gedaante van een duif. Een stem uit de hemel sprak: Dit is Mijn veelgeliefde Zoon in Wie Ik welbehagen heb' (Mattheüs 3, 16-17). Dit goddelijk verschijningsmoment heeft een eigen feestdag gekregen.

Bruiloft van Kana
Dit verhaal staat in het Johannes-evangelie, hoofdstuk 2, verzen 1-12. Jezus was in het dorp Kana in Galilea te gast op een bruiloft. Toen daar de wijn opgeraakt was, veranderde Hij op verzoek van Zijn moeder Maria water in wijn. 'Zo maakte Jezus te Kana in Galilea een begin met de tekenen en openbaarde Hij Zijn heerlijkheid. En Zijn leerlingen geloofden in Hem.' Wijn is in de Bijbel het symbool van de hemelse vreugde; water is onder andere het symbool van de aardse werkelijkheid. De betekenis van Jezus' wonder is dat Hij het aardse verheft tot het goddelijke; het sterfelijke onsterfelijk maakt. In die zin is de Bruiloft van Kana een voorafspiegeling van het mysterie van Pasen.

Kerkelijke tradities aan de vooravond van Driekoningen

Op 6 januari viert de Kerk het hoogfeest van de Openbaring des Heren, ook bekend als Driekoningen. In de buitengewone vorm van de Romeinse ritus (de Tridentijnse ritus), die wij in de Jozefparochie bij de Agneskerk volgen, vindt op de vooravond van deze feestdag een aantal eeuwenoude wijdingen plaats, namelijk van Driekoningenwater, wierook, goud en kalk.

De kalk wordt gewijd om daarmee de initialen van de drie Wijzen (de Traditie heeft hun de namen Caspar, Melchior en Balthasar toegekend) boven de deuren van kerken en huizen te schrijven. De lettercombinatie CMB staat ook voor 'Christus mansionem benedicat' ofwel 'Moge Christus dit huis zegenen'.

20 * C + M + B + 19

Dit gebruik vindt vooral in katholieke landen en streken plaats. Het opschrift moet blijven staan tot het feest van Pinksteren als uitdrukking van het christelijk geloof van de bewoners van het huis en als bescherming tegen de machten van het kwaad.

Volgens oud gebruik maakte de priester op deze dag de Paasdatum bekend. In vroeger tijden had men geen gedrukte kalenders, en de Kerk wilde de Paasdatum publiceren omdat vele feestdagen in het kerkelijke jaar daaraan gerelateerd zijn.

In 1955 schafte paus Pius XII alle octaven in het kerklijk jaar af, behalve die van Kerstmis, Pasen en Pinksteren. Tot dat jaar had ook het feest van Driekoningen een octaaf, dat duurde van 6 tot en met 13 januari. Op de zondag in dat octaaf werd (wordt) het feest van de Heilige Familie gevierd. Voorafgaand aan het feest van Driekoningen werden de twaalf dagen van Kerstmis gevierd, met als laatste dag 5 januari, voorheen de Vigilie van de Openbaring des Heren.

Behalve kalk, goud en wierook wordt op deze avond ook het Driekoningenwater gewijd. Dit bijzonder sterke wijwater is geliefd onder het katholieke kerkvolk. Het wordt vooral aan ouderen en zieken gegeven. Het volksgeloof zegt dat de demonen dit wijwater in het bijzonder vrezen vanwege de vele exorcismen die tijdens de plechtige wijding van het water worden gezongen. Daarom ook wordt het graag door de gelovigen mee naar huis genomen om op de feestdag van Driekoningen alle vertrekken in het huis ermee te zegenen. Zo mogelijk dient dit door een priester gedaan te worden, anders door het hoofd van het gezin. Na het feest van Driekoningen kan het als gewoon wijwater worden gebruikt.

Kalk en Driekoningenwater zijn dus sacramentaliën die men gebruikt ter bescherming tegen de duivel en andere boze geesten. Het is daarom goed om hierbij het gebed tot de heilige aartsengel Michaël te bidden. Hij is de aanvoerder van de hemelse legerscharen en een sterke beschermer tegen het kwaad.