Anima Christi (Frisina)

31 juli: Heilige Ignatius van Loyola, belijder

Ignatius van Loyola was de zoon van een Baskische edelman. In zijn jonge jaren leidde hij een losbandig leven, maar tijdens zijn diensttijd in het Spaanse leger kwam er in 1521 een ommekeer in zijn leven toen hij tijdens een slag bij de stad Pamplona gewond raakte.

Tijdens zijn verpleging in Loyola was er weinig anders te doen dan wat te lezen. Zo las hij over Christus en in een boek over heiligenlevens. Hij raakte begeesterd en na zijn herstel ondernam hij in 1534 met zes anderen vanuit Parijs een pelgrimstocht naar Palestina. In 1537 werd hij in Venetië tot priester gewijd.

God had hem op zijn ziekbed door de innerlijke bewegingen van troost en dorheid de eerste lessen in onderscheiding der geesten en gebed bijgebracht. Hij zou dat ook in het vervolg blijven doen. Ignatius hield nauwgezet notitie bij van wat hij in zijn gebed doormaakte. Uit die aantekening is zijn handleiding voor het begeleiden van bidders gegroeid: de "Geestelijke Oefeningen".

Daarin legt Ignatius achtereenvolgens de nadruk op het ordenen van je leven, of beter het inordenen van je leven binnen Gods bedoeling met de wereld, en op de navolging van Christus door punctueel de evangelieverhalen te overwegen, en tenslotte op het vermogen om in alle dingen Gods liefde te zoeken en te vinden.

Hij was ervan overtuigd, dat deze gaven hem geschonken waren om door te geven. Zo begon hij mensen te begeleiden in hun gebed. Op zijn veertigste zette hij zich nog aan een theologiestudie te Parijs om beter onderlegd te zijn in het geven van de Geestelijke Oefeningen. Aan de universiteit probeerde hij met behulp van zijn gebedsmethode studenten te winnen voor Christus. Tenslotte vormde zich een groep van negen studenten rond de Geestelijke Oefeningen. De beroemdste van hen is wel Franciscus Xaverius, net als Ignatius een Bask.

In 1539 kwam het te Rome tot de oprichting van de Jezuïeten. In 1540 werd de orde officieel door de paus goedgekeurd. Het bijzondere was, dat de paus de onvoorwaardelijke volmacht kreeg om de leden ervan daarheen te sturen, waar hij, als plaatsbekleder van Christus, meende ze het meest nodig te hebben.

Tot aan zijn dood op 31 juli 1556 was hij het bezielende middelpunt van een snel groeiende en zich wereldwijd vertakkende organisatie. Hij bezwoer de paters om regelmatig brieven te schrijven, zodat hij op de hoogte kon blijven, en zich aan hun verhalen kon inspireren. Zelf schreef hij er duizenden.

Was de Orde in 1540 begonnen met tien man, zestien jaar later bij Ignatius' dood telde ze duizend paters en broeders, verspreid over vestigingen in heel Europa, Azië, Ethiopië en de beide Amerika's.

Zijn grafschrift luidt: "Voor hem was het kleinste niet te klein en het grootste niet te groot."

Hij werd in 1622 heilig verklaard door paus Gregorius XV.

Een van de meest bekende geschriften van de heilige Ignatius van Loyola is het volgende:

Gebed na ontvangst van de heilige Communie

Ziel van Christus, heilig mij.
Lichaam van Christus, red mij.
Bloed van Christus, verblijd mij.
Water uit de zijde van Christus, was mij.
Lijden van Christus, sterk mij.
O goede Jezus, verhoor mij.
In Uw wonden, verberg mij.
Laat mij niet van U gescheiden worden.
Tegen de boze vijand, bescherm mij.
In het uur van mijn dood, roep mij.
En laat mij tot U komen,
om met Uw heiligen U te loven
in de eeuwen der eeuwen. Amen.

29 juli: Heilige Martha, maagd

Martha was de zuster van Lazarus en Maria. Zij was de gastvrouw, die zich over van alles zorgen maakte, zoals van haar wordt verteld in Lucas 10, 38-42 en Johannes 11.

Martha zei tot Jezus: 'Heer, als Gij hier was geweest, zou mijn broer niet gestorven zijn. Maar zelfs nu weet ik, dat wat Gij ook aan God vraagt, God het U zal geven.' Jezus zei tot haar: 'Uw broer zal verrijzen.' Martha antwoordde: 'Ik weet dat hij zal verrijzen op de laatste dag.' Jezus zei haar: 'Ik ben de verrijzenis en het leven. Wie in Mij gelooft, zal leven, ook al is hij gestorven en ieder die leeft in geloof aan Mij, zal in eeuwigheid niet sterven. Gelooft gij dit?' Zij zei tot Hem: 'Ja Heer, ik geloof vast dat Gij de Messias zijt, de Zoon Gods, Die in de wereld komt.' (Joh. 11, 21-27)

Op een wandschildering uit 1450 van de Italiaanse schilder Fra Angelico zien we hoe Jezus bidt in Gethsemane, terwijl de drie leerlingen, die Hij meegenomen had, in slaap gevallen zijn. Het huisje van Martha en haar zuster Maria grenst onmiddellijk aan de Hof van Olijven en neemt de helft van de schildering in beslag. Buiten het zicht van Jezus en Zijn leerlingen, maar precies recht voor het oog van de toeschouwer, zitten om de hoek van het huis Martha en Maria naast elkaar op de grond met een gebedenboek. Anders dan Jezus' meest intieme vrienden doen deze beide vrouwen wél wat Hij aan Zijn vrienden had gevraagd: "Kunt Gij niet één uur met Mij waken?" Zij zijn in liefde, in gebed met Jezus verbonden.

De wandschildering door Fra Angelico.

Vooruitblik: Liturgisch programma op hoogfeest Maria Tenhemelopneming

14 juli: Heilige Bonaventura, bisschop, belijder en kerkleraar

De heilige Bonaventura werd in 1217 als Johannes Fidanza geboren in Bagnoregio bij Orvieto, Italië. Op vierjarige leeftijd werd hij door Franciscus van Assisi op wonderbare wijze genezen van een ziekte. De heilige had uitgeroepen: "O buona ventura!" (= "Wat een gelukkige gebeurtenis!"). Sindsdien droeg hij die uitroep als bijnaam.

Op zijn twintigste trad hij in bij de franciscanen; hij deed zijn studies aan de universiteit van Parijs. Vanaf 1253 fungeerde hijzelf als docent theologie; een van zijn collega's was de beroemde dominicaner theoloog Thomas van Aquino († 1274). In 1257 werd hij niet alleen hoofddocent aan de faculteit, maar vrijwel tegelijkertijd werd hij benoemd tot 36e generale overste van zijn orde. In zijn tijd waren de ongeveer 30.000 franciscanen diepgaand verdeeld over de te volgen koers van de orde. Het ene deel wilde een strenge, contemplatieve levenswijze naar het voorbeeld van de benedictijnen; een ander deel zag het liefst dat men zo letterlijk mogelijk de regel van Vader Faranciscus volgde. Bonaventura vond een middenweg tussen een Godverbonden gemeenschappelijk gebedsleven en de apostolische ijver naar de mensen toe. Door zijn hervormingen van de franciscanenorde wordt hij ook wel de tweede stichter van de orde genoemd.

Een benoeming tot aartsbisschop van York wees hij af, maar paus Gregorius X († 1276) wees hem in 1273 aan als kardinaal-bisschop van Albano. Hij overleed tijdens het mede door hem voorbereide concilie van Lyon (1274), en werd begraven in de huidige Sint-Bonaventurekerk in die stad. Zijn lijfspreuk was 'Solo Deo honor et gloria' (alleen aan God komt eer en glorie toe).

Bonaventura werd in 1482 door paus Sixtus IV († 1484) heilig verklaard. Paus Sixtus V († 1590) riep hem uit tot 'serafijns (= engelachtige) kerkleraar' naar het voorbeeld van zijn collega in de scholastieke theologie, Thomas van Aquino, die sinds 1567 was uitgeroepen tot 'doctor angelicus' (engelachtige leraar).

Hij is patroon van de franciscanen, van theologen, zijdefabrikanten, arbeiders, in het bijzonder van sjouwers, en ook van kinderen.

Hij wordt afgebeeld in de grijze of bruine pij van de franciscanen, als bisschop (tabberd, staf en mijter) of kardinaal (met breedgerande rode kardinaalshoed), met kruis en/of boek.

Bijeenkomst Legioen Kleine Zielen op woensdag 12 juli

De gebedsgroep Amsterdam van het Legioen Kleine Zielen van Jezus’ Barmhartig Hart komt elke tweede woensdag van de oneven maanden (januari, maart, mei, juli, september en november) bijeen in onze kerk en pastorie; op woensdag 12 juli wordt de conferentie gehouden over een artikel van pater Mariusz Zima met als onderwerp 'Theresia van Lisieux en de Kleine Zielen'.

Het programma is als volgt:
11.00 uur: Gelezen H. Mis
11.45 uur: Lof
12.30 uur: Conferentie in de pastorie met koffie en thee (tot circa 14.00 uur).

Een ieder is van harte uitgenodigd om kennis te komen maken en te komen meebidden met de gebedsgroep. Niemand is te groot of te klein, wij zijn allemaal aan het oefenen. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van het legioen.

7 juli: Heilige Cyrillus en Methodius, bisschoppen en belijders, patronen van Europa (gedachtenis)

Cyrillus en Methodius waren broers en kwamen uit de Noord-Griekse stad Thessalonica. Ze waren monnik en stonden in verbinding met de Oost-Europese culturen. Wie daar in hun dagen christen wilde worden, moest de Latijnse taal beheersen en de Latijnse cultuur op de koop toe nemen. Dat betekende in de praktijk dat het christelijk geloof voor de gewone man in het oosten ontoegankelijk bleef.

Cyrillus en Methodius gebruikten als eersten de Slavische taal in prediking en onderricht. Bovendien maakten ze een vertaling in het Slavisch van de liturgie, en dus ook van de bijbelteksten die in de liturgie werden voorgelezen. Om de klanken adequaat te kunnen weergeven moest zelfs een nieuw tekenschrift ontworpen worden. Wij kennen dat nu als het cyrillisch schrift, genoemd naar de uitvinder ervan: de heilige Cyrillus. Gewoonlijk wordt dit het 'Russisch schrift' genoemd.

Van paus Hadrianus II († 872) wisten ze zelfs gedaan te krijgen dat in het Oosten het Latijn in de eredienst helemaal werd vervangen door de Slavische taal. De paus wijdde hen ook tot bisschop. Nog tijdens datzelfde bezoek aan Rome overleed echter Cyrillus. Hij werd beschouwd als de denker, filosoof en theoloog van de twee broers. Cyrillus ligt begraven in de kerk van San-Clemente te Rome; hij had diens relieken vanuit Rusland naar Rome overgebracht.

Anders dan zijn broer was Methodius eerder praktisch ingesteld. Hij ging terug naar zijn Slavische volken - zoals de Bulgaren, Hongaren, Magyarenen Russen - om er het christelijk geloof verder te verbreiden en vaste voet te geven. Maar hoe langer hoe meer werd hij tegengewerkt door collega-bisschoppen uit de omgeving, omdat zij vonden dat hij teveel op hun terrein kwam. Het kwam zelfs zover dat hij werd verbannen naar het Zuid-Duitse stadje Ellwangen. Daar sleet hij zijn laatste dagen door verder te werken aan de vertaling van Bijbel en liturgie in het Slavisch.

Methodius ligt begraven in de Mariakerk te Welehrad (het huidige Staré Mesto).

Cyrillus en Methodius zijn van onschatbare waarde geweest voor de verspreiding van het christendom in Oost-Europa. Tegelijk daarmee hebben ze de Slavische volken een eigen identiteit gegeven in de vorm van het cyrillisch schrift. Zij worden vereerd als de eerste apostelen onder de Slavische volken van Oost-Europa.

De heilige paus Johannes Paulus II riep hen in 1980 uit tot co-patronen van Europa. Sinds 1863 golden zij reeds als patronen van alle Slavische landen en volken. Hun voorspraak wordt ingeroepen bij onweer.

Cyrillus wordt afgebeeld als bisschop (tabberd, mijter, staf) met bekeerde ongelovigen bij zich; soms reikt een engel uit de hemel hem twee stenen tafelen om ze over te schrijven op perkament (verwijzing naar Mozes die de twee stenen Wetstafelen vanuit de hemel ontving).
Methodius heeft vaak een afbeelding bij zich van het Laatste Oordeel. Het schijnt dat hij die graag gebruikte bij zijn prediking. Hij bekeerde daarmee een Slavische koning met heel zijn hofhouding tot het christelijk geloof.

6 juli: Heilige Maria Goretti, maagd en martelares

Maria Goretti werd geboren op 26 december 1890 in Corinaldo, Italië. Haar vader stierf toen zij 10 jaar oud was. Zij groeide op in vroomheid. In 1902 deed zij haar eerste heilige communie; enkele weken daarna werd zij het slachtoffer van een aanranding. Maria verdedigde zich tot het uiterste tegen haar aanvaller die haar met een mes veertien keer stak. Ze stierf twee dagen later in het ziekenhuis met in haar handen een kruisbeeld en een medaillon. Ze had nog kans gezien om haar moordenaar, Alessandro Serenelli, te vergeven. Hij werd veroordeeld tot 30 jaar dwangarbeid.

In de gevangenis kreeg hij een visioen van Maria Goretti. Toen hij vrij kwam uit de gevangenis vroeg hij tijdens Kerstmis 1937 aan Maria's moeder om vergiffenis, en die schonk zij hem. Op Maria's voorspraak bekeerde hij zich en trad in als lekenbroeder bij de kapucijnen. Maria Goretti werd in 1950 door paus Pius XII heilig verklaard. Onder de afzienbare menigte op het Sint-Pietersplein bevonden zich Assunta Carlini, haar moeder, verdere familieleden en ook haar moordenaar.

Maria Goretti wordt afgebeeld met een mes en een kruisbeeld of met lelies en een palmtak. Zij is patrones van jonge meisjes en van slachtoffers van aanranding en verkrachting.

Votiefmis voor de uitbreiding van het Geloof

Gebed voor de uitbreiding van het Geloof

O eeuwige God,
Schepper van al wat bestaat,
gedenk dat de zielen der ongelovigen
door U geschapen werden
naar Uw beeld en Uw gelijkenis.
En zie, o God,
hoe te Uwer oneer de hel ermee vervuld wordt.
Vergeet niet dat Jezus, Uw Zoon,
de bitterste dood voor hun zaligheid geleden heeft.
Ik smeek U, o Heer,
gedoog niet langer dat Uw Zoon
door de ongelovigen miskend wordt.
Laat U bedaren door de gebeden Uwer heiligen
en die der heilige Kerk,
de bruid van Uw goddelijke Zoon.
Wees Uw barmhartigheid indachtig.
Vergeet hun afgoderij en hun ongelovigheid
en maak dat zij eindelijk ook Degene mogen kennen,
Die Gij gezonden hebt,
Jezus Christus, onze Heer,
Die ons leven, onze verrijzenis, onze zaligheid is,
door Wie wij verlost en zalig geworden zijn,
en aan Wie alle eer toekomt
in de eeuwen der eeuwen. Amen.

H. Franciscus Xaverius

Magnificat (Bach)

2 juli: Maria bezoekt haar nicht Elizabeth (Maria Visitatie), feest

Na de boodschap van de aartsengel Gabriël ging Maria met spoed door het bergland naar haar nicht Elizabeth, die zwanger was in haar zesde maand. Maria droeg de Verlosser onder haar hart, de groet van haar lippen heiligde de nog ongeboren Johannes, die opsprong in de schoot van Elizabeth. Elizabeth vroeg waaraan zij het verdiend had dat de moeder van haar Heer bij haar kwam. Dan jubelt Maria in haar Magnificat de lofzang op God vanwege alle grootse daden die Hij verricht heeft:

Latijn Magnificat anima mea Dominum. Et exsultavit spiritus meus in Deo salutari meo. Quia respexit humilitatem ancillae suae: ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes. Quia fecit mihi magna qui potens est: et sanctum nomen eius. Et misericordia eius a progenie in progenies timentibus eum. Fecit potentiam in brachio suo dispersit superbos mente cordis sui. Deposuit potentes de sede, et exaltavit humiles. Esurientes implevit bonis: et divites dimisit inanes. Suscepit Israel puerum suum, recordatus misericordiae suae. Sicut locutus est ad patres nostros Abraham at semini eius in saecula. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto. Sicut erat in principio, et nunc, et semper, et in saecula saeculorum. Amen.

Nederlands Hoog verheft nu mijn ziel de Heer, verrukt is mijn geest om God, mijn Verlosser, Zijn keus viel op Zijn eenvoudige dienstmaagd, van nu af prijst ieder geslacht mij zalig. Wonderbaar is het wat Hij mij deed, de Machtige, groot is Zijn Naam! Barmhartig is Hij tot in lengte van dagen voor ieder die Hem erkent. Hij doet Zich gelden met krachtige arm, vermetelen drijft Hij uiteen, machtigen haalt Hij omlaag van hun troon, eenvoudigen brengt Hij tot aanzien; Behoeftigen schenkt Hij overvloed, maar rijken gaan heen met lege handen. Hij trekt Zich Zijn dienaar Israël aan, Zijn milde erbarming indachtig; zoals Hij de vaderen heeft beloofd, voor Abraham en zijn geslacht voor altijd. Eer aan de Vader en de Zoon en de Heilige Geest, zoals het was in het begin en nu en altijd, en in de eeuwen der eeuwen. Amen.