19 juli 2009

Preek voor de zevende zondag na Pinksteren

Epistel (Rom. 6, 19-23)
Broeders, ik wil gewoon-menselijk spreken, vanwege de zwakheid van uw vlees. Evenals gij namelijk in het verleden uw ledematen als slaven in dienst hebt gesteld van de onreinheid en ongerechtigheid, om kwaad te doen, zo moet gij thans uw ledematen als slaven in dienst stellen van de gerechtigheid, om heilig te worden. Want in de tijd, dat gij slaven waart van de zonde, stondt gij niet in dienst van de gerechtigheid. Maar wat voor vrucht hadt gij toen van datgene, waarover gij u thans schaamt? Het einde immers daarvan is de dood. Thans echter, nu gij vrijgemaakt zijt van de zonde, maar slaaf zijt geworden van God, nu hebt gij als vrucht ervan, dat gij heilig wordt, en tot slot: het eeuwige leven. Want de soldij van de zonde is de dood; maar de genadegave van God is het eeuwige leven in Christus Jezus, onze Heer.

Evangelie (Mattheus 7, 15-21)
In die tijd sprak Jezus tot Zijn leerlingen: Weest op uw hoede voor de valse profeten; want zij komen tot u in schaapskleren, maar van binnen zijn het roofgierige wolven. Aan hun vruchten kunt gij ze kennen. Kan men wel druiven plukken van doornen, of vijgen van distels? Zó draagt iedere goede boom goede vruchten, maar een slechte boom draagt slechte vruchten. Een goede boom kan geen slechte vruchten dragen, en een slechte boom kan geen goede vruchten dragen. Elke boom, die geen goede vruchten draagt, zal worden omgehakt, en in het vuur geworpen. Dus aan hun vruchten kunt gij ze kennen. Niet ieder die tot Mij zegt: Heer! Heer! zal het rijk der hemelen binnengaan; maar alleen hij, die de wil volbrengt van Mijn Vader in de hemel, hij zal het rijk der hemelen binnengaan.


Preek
Valse profeten – ze verschijnen altijd en overal waar een gezonde leer is. De mensen worden door de gezonde leer aangetrokken en ze volgen haar. Tegelijkertijd proberen ook de valse profeten voor zichzelf iets te winnen. Zo is het geweest in de tijden van Christus, en zo is het ook vandaag nog. De woorden van Christus zijn een waarschuwing voor Zijn toehoorders. Onze Heer bedoelde weliswaar in de eerste plaats de farizeeërs en schriftgeleerden. Zij werden beschouwd als de meest ijver dienaren van God. Hun gedrag had anderen tot God moeten trekken. Maar de werkelijkheid was anders. Hun leer en hun daden kwamen niet met elkaar overeen. Zij wilden hun eigen wetten plaatsen boven de goddelijke wetten , die zij interpreteerden naar hun eigen zin en nut. Zij waren hoogmoedig en egoïstisch, en door onze Heer werden ze vaak huichelaars genoemd.
Maar deze waarschuwing was niet alleen gericht tot het volk van Israël; ook tot ons. Wij allen moeten voorzichtig zijn en wij moeten de valse profeten herkennen om hen te mijden. Zij zijn het echte gevaar voor ons geloof en uiteindelijk voor ons heil. Hoe kunnen wij er zeker van zijn dat wij met valse profeten te maken hebben?
Het is niet gemakkelijk, vooral doordat ze in schaapskleren komen. Ze doen zich altijd anders voor dan ze werkelijk zijn. Ze vermijden het om openlijk tegen God op te staan. De moeilijke waarheid proberen ze anders uit te leggen, een beetje te nuanceren, maar niet direct aan te pakken. Vaak mixen ze de waarheid met de leugen. Maar wat nog erger en moeilijker is, is dat de valse profeten en valse leraren binnen de Kerk aanwezig zijn. En juist daardoor zijn ze zo gevaarlijk en zo moeilijk te herkennen.
Er zijn herders aan wie het Evangelie is toevertrouwd, die geen zin hebben om de nauwe weg der Waarheid te gaan. Ze kiezen de brede weg van deze wereld. Ze zoeken niet meer het heil van de ziel, maar alles wat de wereld te bieden heeft. En ze doen dat niet alleen, ze proberen ook andere mensen op dezelfde weg te trekken. Het is zoals met iemand die iets kwaads heeft gedaan, hij kijkt rond en als hij ziet dat anderen dat ook doen, dan wordt hij rustiger en zekerder. Ik ben niet de enige die dat doet. Dat is toch normaal. Zulke herders trekken dus om hun eigen fout te rechtvaardigen anderen aan. Hoe meer navolgers ze krijgen, hoe beter ze zich voelen.
Er zijn ook andere valse profeten, die de leer van God aan de mens willen aanpassen. In het centrum van hun profetie staat niet meer God, maar de mens of de mensheid (als een onbepaald idee). De mens wordt de maat van alles. Deze valse profeten praten liever over de rechten van de mens dan over de orde in de schepping. Ze spreken niet meer over de plichten van de mensen, vooral tegenover hun Schepper. Ze willen de leer van de Kerk veranderen volgens de zin van de meerderheid. De Kerk is er toch voor de mensen? De waarheid wordt niet meer als absoluut beschouwd, maar als resultaat van de tijden en de mentaliteit. En deze kunnen veranderen. Natuurwet en normen kunnen de vrijheid van de mens niet meer beperken. Eigenlijk heeft de mens het recht om te bepalen – bij voorkeur door een democratische stemming – wat goed voor hem is en wat niet.
De valse profeten willen de mens niet bang maken. Het besef van de zonde is ouderwets. Ze spreken alleen over de Godsliefde, maar toevallig vergeten zij over Gods gerechtigheid te spreken. Onafhankelijk van onze levenswijze zullen wij toch wel in de hemel komen. De hel bestaat toch niet?! Zo zeggen zij. En de relatie met de medemens staat op de eerste plaats; zij is geen spiegel van de relatie met God. Ons leven wordt alleen horizontaal gezien, zonder betrekking op het bovennatuurlijke. Voor vele valse profeten wordt het geluk en de goede samenleving hier op aarde het belangrijkste, zelfs ten koste van de Waarheid.
Uiteindelijk zegt Jezus ons Zelf hoe wij de valse profeten kunnen herkennen: aan de vruchten van hun gedrag. En deze zijn in de Kerk heel zichtbaar.

Beminde gelovigen, er zijn veel van zulke valse profeten. En zij hebben tegenwoordig veel succes. Maar dat is niets nieuws. De heilige Paulus schreef al aan Timoteus: “verkondig het woord… want er komt een tijd dat de mensen de gezonde leer niet meer zullen verdragen. Zij zullen zich een menigte leraars aanschaffen naar eigen smaak…”.
Wij moeten de valse profeten onderscheiden en hen, voor zover dit in ons vermogen ligt, de schaapskleren uittrekken, opdat het voor iedereen duidelijk is, wie ze zijn.
Om ons geloof te bewaren moeten wij aan de volledige Traditie van de katholieke Kerk vasthouden. Dat is het beste oriëntatiepunt in alle moeilijke tijden. Vragen wij in deze H. Mis dat wij niet alleen het geloof mogen bewaren, maar dat het ook rijke vruchten mag voortbrengen. Amen.
(AK)