1 oktober 2023

1 oktober: Heilige Bavo, belijder, titelheilige van de kathedraal en patroon van het bisdom Haarlem-Amsterdam, hoogfeest

Gedachtenis: Achttiende zondag na Pinksteren

Epistel
Filip. 3, 7-12
Broeders, datgene wat voordeel voor mij was, ben ik om Christus' wil als verlies gaan beschouwen. Ja, waarlijk, alles beschouw ik als verlies, om wille van de verheven kennis van Jezus Christus, mijn Heer; want om Zijnentwil heb ik alles prijsgegeven en beschouw ik dat als slijk, om Christus te kunnen winnen en in Hem bevonden te worden, niet met mijn eigen gerechtigheid, die uit de Wet voortkomt, maar met die gerechtigheid, die voortspruit uit het geloof in Christus Jezus, voortkomt van God en berust op het geloof. Zo wil ik Hem leren kennen, Hem en de kracht van Zijn verrijzenis en de gemeenschap met Zijn lijden, in de hoop dat ik, gelijkvormig geworden aan Zijn dood, ook eens mag geraken tot de verrijzenis uit de doden. Niet, dat ik het reeds bereikt heb of reeds volmaakt zou zijn; maar ik streef er naar, in de hoop dat ik het eens mag grijpen, omdat ik zelf ook gegrepenben door Christus Jezus.

Evangelie
Mt 19, 27-29
In die tijd stelde Petrus aan Jezus de vraag: Zie, wij hebben alles verlaten, en zijn U gevolgd; wat zal dan ons deel zijn? En Jezus gaf hun ten antwoord: Voorwaar Ik zeg u: bij de wedergeboorte, wanneer de Mensenzoon Zich zal neerzetten op de troon Zijner majesteit, dan zult ook gij, die Mij gevolgd zijt, gezeten zijn op twaalf tronen, om de twaalf stammen van Israël te oordelen. En al wie zijn huis, of broers en zusters, of vader en moeder, of vrouw en kinderen, of akkers verlaat omwille van Mijn naam, hij zal het honderdvoudig terug ontvangen en eeuwig leven verwerven.

Overweging
Bavo wordt rond het jaar 589 geboren in de buurt van Luik en krijgt de naam ‘Allowin’. Zijn familie is welvarend en invloedrijk. Allowin groeit uit tot een wrede, arrogante man met weinig inlevingsvermogen. Hij wordt omschreven als een ‘tiran voor zijn onderdanen’ en zou sommige van zijn personeelsleden zelfs uit haat als slaaf verkocht hebben. Het onvriendelijke karakter van de Vlaamse edelman verdwijnt echter als sneeuw voor de zon als zijn vrouw, en de moeder van zijn dochter, plotseling overlijdt. Allowin beseft hoe vergankelijk het leven is en besluit de jaren die hem resteren aan God te wijden. In eerste instantie gaat hij in een klooster wonen. Later wordt hij kluizenaar.

Talloze mensen wisten hem in hun nood te vinden; hij troostte en bemoedigde ze, en genas ze; hij wekte zelfs een dode tot leven. Totdat hijzelf getroffen werd door een vreselijke ziekte. Omstanders wisten te vertellen hoe zijn opgewektheid niet leed onder de helse pijnen. Omringd door gelovigen, vrienden en zijn geestelijk leidsman die hij had laten roepen om hem bij te staan, stierf hij in geur van heiligheid.

Behalve patroonheilige van Haarlem is Sint Bavo ook patroonheilige van Gent, Wilrijk, Sint-Baafs-Vijve, Heemstede, Zingem en Münster. Voorts is hij patroon voor een goede oogst en tegen long- of keelontsteking. Sint Bavo is beschermheilige van de valkeniers.

In 1946 schreef Gabriël Smit het volgende rijmpje over de heilige Bavo:

Sint Bavo, die zijn schatten zwaar,
zijn goed, zijn wapenen, zijn boeken,
verliet om alleen God te zoeken
tot hij Hem vond als kluizenaar,
geef dat mijn hart niet bouwt op geld,
maar slechts in God vertrouwen stelt.